มะม่วงหาวมะนาวโห่ เป็นทั้งผลไม้และสมุนไพร
มะม่วงหาวมะนาวโห่ หรือมีชื่อพื้นเมืองอื่น ๆ เช่น มะนาวโห่, หนามแดง, หนามขี้แฮด เป็นพืชที่มีลักษณะเป็นไม้พุ่มยืนต้นขนาดย่อม สูง 2 – 3 เมตร ตามกิ่งก้านมีหนามค่อนข้างยาวและแหลม ลักษณะใบ เป็นใบเดี่ยวรูปไข่รี ปลายและโคนมน ขอบเรียบ ดอกมีขนาดเล็กมีสีขาวเป็นช่อ กลีบดอกเป็นรูปหอก ผลขนาดเท่าหัวแม่มือ เป็นพวง ผลมีน้ำยางมาก ผลอ่อนจะมีลักษณะเป็นสีขาว ผลห่ามขาวอมชมพู และค่อย ๆ เข้มขึ้นเป็นสีแดงมีรสเปรี้ยวจัด เมื่อผลกลายเป็นสีดำ เนื้อจะนิ่มรสชาติอมเปรี้ยวอมหวาน
คนไทยสมัยก่อนนำมะม่วงหาวมะนาวโห่มาเป็นยาสมุนไพร สำหรับรักษาอาการต่าง ๆ และชื่อของ มะม่วงหาวมะนาวโห่ ก็ได้ปรากฏอยู่ในวรรณคดีไทย ตอน “พระรถเมรี” เรื่องนางสิบสองนั่นเอง ซึ่งในตอนหนึ่งของเรื่องได้กล่าวถึงผลไม้สดชนิดหนึ่ง มีรสเปรี้ยวจัด หากกำลังง่วงนอน เมื่อกินเข้าไปแล้วก็จะรู้สึกดีกระปรี้กระเปร่าทันที หายง่วงนอนทันควันกันเลยทีเดียว นี่ล่ะจึงเป็นที่มาของชื่อของผลไม้ชนิดนี้
ประโยชน์ทางสมุนไพรของมะม่วงหาวมะนาวโห่ ดังนี้
ผล
– ใช้แก้ท้องผูก กินมะม่วงหาวมะนาวโห่ จะกระตุ้นการทำงานของลำไส้ ทำให้ระบบขับถ่าย ทำให้ขับถ่ายเป็นปกติ ระวังอย่ากินในปริมาณที่เยอะเกินไป ก็อาจทำให้มีอาการถ่ายท้องได้เช่นกัน
– ป้องกันโรคเลือดออกตามไรฟัน แก้โรคลักปิดลักเปิด เพราะมะม่วงหาวมะนาวโห่มีวิตามินซี และแร่ธาตุมากมาย
– มีสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยในเรื่องชะลอวัยและลดริ้วรอย
– มีส่วนช่วยในการลดความอ้วน
– ช่วยขยายหลอดเลือดและป้องกันการเกิดโรคหัวใจ
– มีส่วนช่วยป้องกันการเกิดมะเร็ง
– ช่วยป้องกันโรคไหลตาย
เมล็ด
– ช่วยแก้อาการเนื้อหนังชาในโรคเรื้อน
– แก้ตาปลา
– แก้โรคผิวหนัง กลากเกลื้อน แก้เนื้องอก
– บำรุงกระดูก บำรุงไขข้อ บำรุงเส้นเอ็น บำรุงผิวหนัง ไปจนกระทั่งถึงช่วยในการบำรุงกำลัง
เปลือก
– ช่วยในเรื่องการขับน้ำเหลืองเสีย
– แก้บิด แก้กามโรค
– แก้อาการท้องเสีย
– แก้ปวดฟัน
– ฟอกดับพิษ
ยอดอ่อน
– ใช้รักษาโรคริดสีดวงทวาร
ยาง
– ใช้แก้อาการเลือดออกตามไรฟัน
– ช่วยทำลายตาปลา โดยให้ยางเข้าไปเป็นตัวช่วยกัดทำลายเนื้อด้านในที่เป็นปุ่มโต
ในปัจจุบันนี้ มะม่วงหาว มะนาวโห่ เป็นที่รู้จักในวงกว้าง โดยเฉพาะอย่างยิ่งคนที่รักสุขภาพ เพราะมีการปลูกกันอย่างแพร่หลายในทุกพื้นที่ เป็นพืชที่ปลูกง่าย ดูแลง่าย แถมยังใช้ประโยชน์ได้ทุกส่วน เหมาะสำหรับคนที่กำลังง่วงนอนในระหว่างทำงาน ก็อย่าลืมกิน “มะม่วงหาว มะนาวโห่” เพื่อช่วยในการตื่นตัว
